informacje - aktualności - wydarzenia
Zapraszamy do naszej lokalnej społeczności!
SOŁECTWO RUDY
Historia
Rudy to wieś w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, w gminie Kuźnia Raciborska, która leży przy trasie Racibórz - Gliwice, a przez jej teren przepływa rzeka Ruda.
Historia Rud sięga I połowy XIII wieku kiedy to powstała pierwsza fundacja klasztorna, która w 1228 roku otrzymała obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Datowanie to jednak prawdopodobnie jest zbyt wczesne i faktycznie można je przesunąć na ok. 1237 rok. Pierwszy klasztor nie przetrwał w związku z najazdem tatarskim w 1241 roku. Około 1252 r. Cystersi z Jędrzejowa przybyli do Rud ponownie i w lesie nad Rudą rozpoczęli budowę klasztoru, który zasiedlili w 1255 roku. 21 października 1258 roku Władysław III Opolski wydał w Raciborzu dokument fundacyjny, który 16 lat później potwierdził papież Grzegorz X.
Cystersi szybko rozwijali miejscową gospodarkę i osadnictwo. Stworzyli sieć dróg, zajęli się sadownictwem, warzywnictwem, bartnictwem, leśnictwem, browarnictwem i gorzelnictwem. W okolicy Rud wybudowali stawy rybne, które zaopatrywały zarówno klasztor, jak i okoliczne wioski. Hodowali także owce, trzodę i bydło. Później zajmowali się również wydobyciem i przetopem rud żelaza i miedzi. Dorobili się ogromnego majątku. Należało do nich 13 okolicznych wiosek, folwarki, lasy, pięć hut żelaza, harmernie miedzi, huty szkła, ważelnie potażu, fabryki ciegciu i smoły, gorzelnie, bielarnie, browar, pasieki i sady, a także stawy hodowlane.
Już w XVI w. mnisi mieli kuźnicę (Stodoły). Kolejny szybki wzrost znaczenia klasztoru rudzkiego przyniósł XVII wiek i rządy opata Andrzeja Emanuela Pospela. Klasztor założył wówczas kuźnicę, dwie fryszerki i fabrykę drutu.
W 1701 r. założono kuźnicę w Przeryciu, w 1710 r. powstała huta potażu w Rudach, a w 1725 założono tu kuźnicę miedzi czynną do 1835 r. W 1747 r. powstały dwie fryszerki w Brantołce oraz w 1765 r. fabryka drutu.
Dużą rangę nadano wykształceniu. Cystersi rudzcy założyli szkołę przyklasztorną prawdopodobnie już w XIV wieku, którą w 1744 r. przekształcono w gimnazjum realne, obok którego powstał konwikt dla młodzieży szlacheckiej.
W listopadzie 1810 roku król pruski Fryderyk Wilhelm II dokonał kasaty klasztoru. W 1812 r. dobra klasztorne otrzymał landgraf von Hessen-Kassel, a w budynkach powstał szpital wojskowy, który funkcjonował tu w latach 1813–1814, a następnie przebudowano go na siedzibę magnacką, wokół której urządzono park w stylu angielskim.
W 1820 r. Rudy i dobra raciborskie przeszły na własność landgrafa Wiktora Amadeusza von Hessen-Rotengurg, który zmarł bezpotomnie. Z tego względu, w 1834 r. włości przejął jego syn chrzestny książę Wiktor Maurycy Karol Hohenlohe Waldenburg-Schillingsfurst , który w 1845 r. ożenił się z księżniczką Amalią von Furstenberg. Para uczyniła w Rud swą główną siedzibę. Wioska stała się miejscem odwiedzanym przez europejskie elity.
Ponad 110 lat, które minęły od czasu objęcia Rud przez rodzinę Hohenlohe-Schillingsfurst do końca II wojny światowej nie były okresem straconym. Rodzina książęca pokochała to miejsce i nadała mu splendoru. W 1866 r. i 1910 r. gościł w Rudach na polowaniach książę, a potem cesarz Prus. Stare zabudowania klasztorne zamieniono na okazały pałac ze wspaniałym ogrodem w stylu angielskim. Dzięki temu do małej górnośląskiej wioski Rudy przyjeżdżała towarzyska śmietanka całej ówczesnej Europy.
W 1945 r. zespół klasztorno - pałacowy i kościół został spalony przez żołnierzy radzieckich. Po wojnie udało się odbudować i odrestaurować tylko kościół.
W skład Rud wchodzą już od czasów cysterskich przysiółki: Biały Dwór, Brantolka, Kolonia Renerowska, Paproć, Podbiała, Przerycie, Szybki.
W latach 1973–1977 miejscowość była siedzibą gminy Rudy.
23 listopada 1973 roku utworzony został Park Krajobrazowy “Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich” o powierzchni ponad 50 tys.ha. Park ten powstał w celu ochrony niepowtarzalnych wartości przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych, związanych z działalnością zakonu Cystersów na Górnym Śląsku. Jest on także doskonałym miejscem do rozwoju turystyki i rekreacji. Spotkać tu można ponad 200 gatunków zwierząt i ok. 150 chronionych lub rzadkich gatunków roślin. Rośnie tu kilkaset drzew – pomników przyrody (m. innymi dęby, lipy, jesiony). W obrębie Parku Krajobrazowego wyodrębniono Park Przypałacowy w Rudach (ok. 100 ha powierzchni), który jest ciekawym architektonicznie kompleksem klasztorno-pałacowo-parkowym.
źródła:
https://pl.wikipedia.org/
kttps://kuzniaraciborska.pl
SOCIAL MEDIA
KONTAKT
ul. Rogera 11, 47-430 Rudy
+48 880 250 511
solectwo.rudy@gmail.com